‘Krapte op de arbeidsmarkt’, ‘Mind the skills gap’, ‘Banen die verdwijnen’, ‘The future of work is here’. Elke dag verschijnen er wel nieuwsitems of artikelen die hierop inhaken. En terecht, want de arbeidsmarkt ís krap, sommige banen zijn niet future-proof en de skills gap wordt steeds groter. Benieuwd welke skills de komende jaren het verschil gaan maken? Ik dook in het Future of Jobs Report van het World Economic Forum en deel de top 15 met je.

Future-proof worden? Ontwikkel je skills met een opleiding!

De arbeidsmarktontwikkelingen zijn in volle gang. De nieuwe wereld van werk, waar we middenin zitten, vraagt om aanpassingsvermogen. Zowel van bedrijven, organisaties en werkgevers, als ook van jou als professional. Welke competenties, vaardigheden, talenten en skills gaan de komende jaren het verschil maken en met welke kennis ben je future-proof?

Skill 1: analytisch vermogen en innovatiekracht

Helicopterview voor complexe zaken, snel logische verbanden zien, altijd een paar stappen vooruitdenken en een scherp oog voor zowel detail als onlogica…herkenbaar? Dan zit het wel goed met jouw analytisch vermogen. Deze skill wordt steeds belangrijker, zeker als je deze weet te koppelen aan vernieuwende inzichten en toepassingen. 

Skill 2: actief leren en diverse leerstrategieën toepassen

Steeds meer organisaties, bedrijven en werkgevers omarmen het principe van een leven lang leren. Begrijpelijk, want als je relevant wil blijven in een continu veranderende wereld zul je ook zelf actief aan de slag moeten (blijven) om aanvullende kennis op te doen. Hoe neem jij nieuwe informatie tot je en hoe draag je bij aan het leerproces van anderen? Peer group learning is slechts één van de upcoming leerstrategieën, net als polls, panels en interviews.

Skill 3: complex probleemoplossend vermogen

Deze skill kunnen we zien als een verzamelterm voor meerdere competenties zoals signaleren, analyseren, oplossingsstrategieën bedenken, creatief denken, doorzetten, samenwerken, proactief zijn, evalueren en reflecteren. Kortom: het hele proces. 

Skill 4: kritisch denken en analyseren

Zorgvuldige oordeelsvorming, een stevige eigen mening en ongevoelig voor mooie praatjes. Ja, het gaat jou vooral om de inhoud. Handig, want er komen dagelijks zóveel prikkels op ons af dat kritisch denken steeds belangrijker wordt, net als het stellen van prioriteiten en een open, onderzoekende houding.

Skill 5: creativiteit, originaliteit en initiatief

Van onderscheidend concept met flitsend design tot aansprekende tekst, creatieve denkers blinken erin uit. Maar ook vernieuwende ideeën aan op het gebied van software, management en procesoptimalisatie vragen om creativiteit, originaliteit en initiatief. Om relevant te blijven wordt onderscheidend vermogen een voorwaarde voor succes, net als het herkennen en pakken van kansen.

Skill 6: leiderschap en social skills

Netwerken en cocreatie spelen een steeds grotere rol, dus het belang van goede sociale vaardigheden wordt ook steeds duidelijker. Net als (persoonlijk) leiderschap. Ga er maar aan staan: je eigen doelen behalen, je teamleden coachen in het behalen van (team)doelen, draagvlak creëren voor verandering én benaderbaar zijn…met recht een uitdaging!

Skill 7: gebruik, monitoring en controle van technologie

Is er nog een wereld denkbaar zonder digitalisering, automatisering, AI en IOT? Sterker nog, voor de ontwikkeling hiervan zijn mensen nodig die snappen hoe techniek werkt, welke technologie erachter zit en hoe je de werking van apparatuur en software monitort en optimaliseert. Doel: voorspellende waarden genereren waarmee proactief gewerkt kan worden in plaats van alleen reactief.

Skill 8: technologisch design en programmeerskills

Chat GPT, 3D-printing, VR, Blockchain, Artificial Intelligence, Data Science, Internet of Things, Cybersecurity, Cloud Computing, Machine Learning… al deze vakgebieden ontwikkelen zich razendsnel en de specialisten die zich hierin (blijven) verdiepen zullen ook in de toekomst heel gewild zijn. 

Skill 9: veerkracht, stresstolerantie en flexibiliteit

In een wereld waarin verandering de enige constante is, zijn softskills als deze cruciaal. John Lennon zong het al: ‘Life is what happens to you, while you’re busy making other plans’. Kortom: de balans vinden (en bewaren) tussen meebewegen en koers houden terwijl je het hoofd koel houdt is een kunst op zich!

Skill 10: redeneren, probleemoplossend vermogen en ideation

Het oplossen van (cijfermatige) problemen is een fijne vaardigheid, maar het is net zo belangrijk dat je jouw oplossing of verbetervoorstel op een overtuigende manier presenteert. Daarnaast gaat het bij ideation niet alleen om het bedenken van ideeën, maar ook om de uitwerking, evaluatie en bewerking. Kortom; het hele proces van abstract naar concreet.

Skill 11: emotionele intelligentie

Onderzoek wijst uit dat emotionele intelligentie (EQ) de X-factor is die top-performers onderscheidt van de rest van de groep. Ons EQ beïnvloedt hoe we omgaan met gedrag, met sociale complexiteiten en hoe we persoonlijke beslissingen nemen om positieve resultaten te bereiken. Een hoog EQ wil overigens niet zeggen dat je nooit boos, geïrriteerd of verdrietig bent. Het betekent wel dat je de skills hebt om stress beter te herkennen en aan te pakken.  

Skill 12: troubleshooting en user experience

In tegenstelling tot wat veel bedrijven en organisaties het liefst zouden willen, is het lang niet altijd de prijs of de kwaliteit van het product dat het verschil maakt. Nee, de concurrentie is op dat vlak zo groot dat het onderscheidend vermogen eerder zit in het optimaliseren van de gebruikerservaring.

Skill 13: servicegerichtheid

Ook de service rondom een product of dienst krijgt steeds meer invloed; alle reden dus om ook in je (eigen) bedrijf te investeren in servicegerichtheid. Dit varieert van onder andere garantie tot (telefonische) klantenservice, aftersales, loyalty-programma’s en alles wat je verder kunt bedenken wat de klant bevestigt in de keuze voor jouw product/dienst.

Skill 14: systeemanalyse en evaluatie

Hier spelen diverse deelcompetenties een rol:

• beoordeling en besluitvorming: het in staat zijn om de relatieve kosten en baten van mogelijke acties te overwegen en vervolgens de meest geschikte optie te kiezen
• systeemanalyse: inzicht in hoe een systeem zou moeten werken en hoe veranderingen in omstandigheden, uitvoering en de omgeving de resultaten zullen beïnvloeden
• systeemevaluatie: het vermogen om maatregelen of indicatoren van systeemprestaties te identificeren en de benodigde acties te nemen om prestaties te verbeteren of te corrigeren, in relatie tot de (gestelde) doelen

Skill 15: onderhandelen en overtuigen

Vrijwel iedereen heeft hier dagelijks mee te maken, maar…hoe breng je het ervanaf? Ben je in staat om verschillen te overbruggen en mensen bij elkaar te brengen? En in hoeverre lukt het dan om anderen te overtuigen om van gedachten of gedrag te veranderen? Deze interpersoonlijke softskill wordt steeds vaker gevraagd door werkgevers.

_{Dit artikel is een bewerkte versie van mijn eerder gepubliceerde stuk op de website van de Erasmus Universiteit Rotterdam.}